(၁) ေရဘုံဘုိင္ေခါင္းမွရတဲ့ ေရကုိစစ္ၿပီး အသုံးျပဳပါ
ဒီလုိအသုံးျပဳတာေၾကာင့္ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္ေစႏုိင္တဲ့ Carcinogen နဲ႔ေဟာ္မုန္းကုိအေႏွာင့္အယွက္ေပးတဲ့ ဓာတုပစၥည္းေတြနဲ႔
ထိေတြ႕မႈနည္းသြားႏုိင္ပါတယ္ ။
ေရသန္႔စင္စက္ကုိအသုံးျပဳၿပီးဘုံဘုိင္မွ ေရကုိအသုံးျပဳတာဟာ ေရသန္႔ဘူးေတြေလာက္ အရည္အေသြးမေကာင္းေပမယ့္
အႏၲရာယ္ပုိကင္းပါတယ္။ ဓာတုပစၥည္းနဲ႔ ထိေတြ႕မႈနည္းေအာင္ ပလက္စတစ္ဘူူးေတြနဲ႔ ေရထည့္ေသာက္မယ့္အစား စတီး
ဒါမွမဟုတ္ ဖန္ဘူးေတြအသုံးျပဳပါ။
(၂) ဓာတ္ဆီတုိင္ကီမွာ ဆီျပည့္ေနရင္ ဆီထည့္တာကုိ ရပ္လုိက္ပါ
ဆီဆုိင္မွာ ဓာတ္ဆီ ဒါမွမဟုတ္ gas ျပည့္ေနစဥ္ သင္၀ယ္ထားတဲ့ဆီအမွတ္မေရာက္ေသးဘဲ ဆီတုိင္ကီျပည့္သြားရင္
ဆက္မျပည့္ပဲရပ္လုိက္ပါ။ ဆီေတြလွ်ံၾကလာတာေၾကာင့္ ကင္ဆာျဖစ္ေစႏုိင္တဲ့ အဆိပ္ပစၥည္းေတြ ေလထဲပ်ံ႕ႏွံ႔သြားႏုိင္ကာ
သင့္အေရျပား ဒါမွမဟုတ္အဆုတ္ထဲေရာက္သြားႏုိင္လုိ႔ပါ။
(၃) အသားေတြကုိ မကင္ခင္ႏွပ္ထားပါ
အသား၊ ငါးေတြကုိ မီးေသြးနဲ႔ကင္စားရင္ အသားကင္ေပၚက မီးခုိးမႈိင္းေတြမွာ ကင္ဆာျဖစ္ေစႏုိင္တဲ့
Heterocy-clic amines HCAS ေတြ ရွိေနတတ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ အသားငါးေတြမကင္ခင္မွာ အနည္းဆုံး တစ္နာရီခန္႔ႀကိဳတင္ၿပီး မဆလာနဲ႔ႏွပ္ထားပါ။
မဆလာမွာပါ၀င္တဲ့ ဓာတ္တုိးဆန္႔က်င္ပစၥည္းေတြဟာ HCAS ကုိ ၈၇ ရာခုိင္ႏႈန္းခန္႔ေလ်ာ့ခ်ႏုိင္တယ္လုိ႔ Karsas
တကၠသုိလ္မွ ေလ့လာသူေတြက ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။
(၄) ေန႔တုိင္းေကာ္ဖီေသာက္ပါ
ေန႔စဥ္ေကာ္ဖီကုိ ငါးခြက္ ဒါမွမဟုတ္ ဒါထက္ပုိ ေသာက္သူေတြဟာ ေကာ္ဖီအနည္းဆုံးေသာက္သူေတြထက္
ဦးေႏွာက္ကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္ေျခ ၄၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ေလ်ာ့နည္းတယ္ လုိ႔ အဂၤလန္မွ၂၀၁၀ အတြင္း ေလ့လာမႈအရ သိရပါတယ္။
ေန႔စဥ္ ေကာ္ဖီငါးခြက္ေသာက္တာဟာ ခံတြင္းနဲ႔ လည္မ်ဳိကင္ဆာ လည္းျဖစ္ႏုိင္ေျခ ေလ်ာ့ခ်ႏုိင္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
လက္ဖက္ရည္ဟာ ေကာ္ဖီေလာက္ကာကြယ္ႏုိင္စြမ္းမရွိဘူးလုိ႔လည္း သုေတသီေတြက ေျပာၾကပါတယ္။
(၅) ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ
ေရနဲ႔ အျခားအရည္ေတြကို မ်ားမ်ားေသာက္တာေၾကာင့္ ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အဆိပ္ေတြ ဆီးအတြင္းမွာ
Dilute ျဖစ္သြားၿပီး ဆီးအိမ္မွ ျမန္ျမန္ထြက္ သြားေစတာေၾကာင့္ ဆီးအိမ္ကင္ဆာ ျဖစ္ ႏုိင္ေျခနည္းသြားႏုိင္ပါတယ္။
ေန႔စဥ္ ေရရွစ္ခြက္အနည္းဆုံးေသာက္ပါ။
(၆) အစိမ္းေရာင္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ မ်ားမ်ားစားပါ
ဟင္းသီးဟင္းရြက္ကုိ အစိမ္းေရာင္ျဖစ္ေစတဲ့ ကလုိ႐ုိဖီးမွာ မဂၢနီစီယမ္မ်ားစြာပါ၀င္တာေၾကာင့္
အမ်ဳိးသမီးေတြမွာအူမႀကီးကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္ေျခေလ်ာ့နည္းႏုိင္ပါတယ္။ အစိမ္းရင့္ေရာင္အရြက္ ေတြကုိ မ်ားမ်ားစားေပးပါ။
ခ်က္ၿပီးသား ဟင္းႏုနယ္ခြက္တစ္၀က္စာမွာ မဂၢနီစီယမ္ ၇၅မီလီဂရမ္ပါ၀င္ပါတယ္။ ေန႔စဥ္လုိအပ္ခ်က္ပမာဏရဲ႕ ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္းပါ။
(၇) အခြံမာသီးစားပါ
အခြံမာသီးမွာ ပါ၀င္တဲ့ ဆီလီနီယမ္ေတြဟာ ဆီးအိမ္ကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္ေျခကုိေလ်ာ့ခ်ႏုိင္ပါ တယ္လုိ႔
Dartmouth ေဆးတကၠသိုလ္မွ သုေတသီေတြက ဆုိပါတယ္။
အျခားေလ့လာမႈ အရလည္း ေသြးတြင္း ဆီလီနီယမ္ပါ၀င္မႈမ်ား သူေတြဟာ အဆုတ္နဲ႔
အူမႀကီးကင္ဆာေၾကာင္႕ ေသဆုံးႏႈန္းက်ဆင္းသြားတယ္လုိ႔ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။
ဆီလီနီယမ္ဟာ Cell ေတြကုိ ဓာတ္တုိးပစၥည္းမွ ကာကြယ္ေပးႏုိင္႐ုံမက ခုခံအားလည္း ေကာင္းမြန္ေစကာ
ကင္ဆာအက်ိတ္ေတြကုိ အာဟာရ ေပးမယ့္ ေသြးေၾကာေတြမေပၚေပါက္ေအာင္လည္း ဖိႏွိပ္ေပးပါတယ္။
(၈) သားျမတ္ကင္ဆာမျဖစ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ
လမ္းျမန္ျမန္ေလွ်ာက္တာလုိမ်ဳိးအသင့္အတင့္ေလ့က်င့္ခန္းကုိ တစ္ပတ္မွာ ႏွစ္နာရီလုပ္တာေၾကာင့္
သားျမတ္ကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္ေျခ ၁၈ ရာခုိင္ႏႈန္း ေလ်ာ့ခ်ႏုိင္ပါတယ္။ ေလ့က်င့္ခန္းပုံမွန္ လုပ္တာေၾကာင့္
ကင္ဆာျဖစ္ေစႏုိင္တဲ့ အီစထ႐ုိဂ်င္ကိုထုတ္လုပ္ေပးတဲ့ အဆီေတြ ေလာင္ကၽြမ္းေစတာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္ေျခေလ်ာ့သြားတာပါ။
(၉) အ၀တ္ကုိ အေျခာက္မေလွ်ာ္ပါနဲ႔
အေျခာက္ေလ်ာ္သန္႔စင္ရည္မွာ ပါ၀င္တဲ့ perchloroethylene ဓာတုပစၥည္းဟာ
အသည္းနဲ႔ေက်ာက္ကပ္ကင္ဆာနဲ႔ ေသြးကင္ဆာျဖစ္ေစႏုိင္တယ္လုိ႔ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ေစာေစာပုိင္းက
Na-tional Academies Of Science ကသုေတသီေတြ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။
ဆပ္ျပာရည္အေပ်ာ့စားနဲ႔ အ၀တ္ေလွ်ာ္ၿပီးေလထဲမွာ အေျခာက္ခံပါ။ အစြန္းအထင္းရွိေနရင္လည္း ရွာလကာရည္နဲ႔ဖ်က္ပါ။
(၁၀) လက္ကုိင္ဖုန္း (Cell Phone) ေၾကာင့္ အႏၲရာယ္မရွိေအာင္
လက္ကုိင္ဖုန္းကုိ စကားတုိတုိေျပာဖုိ႔ ဒါမွမဟုတ္ Message ပုိ႔ဖုိ႔သာ အသုံးျပဳပါ။
ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း နားက်ပ္တပ္ဆင္ၿပီးေျပာပါ။ ေလ့လာမႈေတြအရ လက္ကုိင္ဖုန္း အသုံးျပဳသူေတြ ဟာ
ဦးေႏွာက္ကင္ဆာ ျဖစ္ႏုိင္ေျခမ်ားတယ္ လုိ႔ ေတြ႕ရွိထားပါတယ္။
(၁၁) ေနေလာင္ဒဏ္ကုိအေရာင္နဲ႔ ကာကြယ္ပါ
သင္အိမ္ျပင္ကုိထြက္ရင္ အေရာင္ ေရြးၿပီး ၀တ္ဆင္တာဟာ အေရျပားကင္ဆာကုိ ကာကြယ္ႏုိင္ပါတယ္လုိ႔
စပိန္မွသိပၸံပညာရွင္ေတြက ဆုိပါတယ္။ အျပာေရာင္နဲ႔ အနီေရာင္အ၀တ္ ေတြဟာ အ၀ါေရာင္နဲ႔
အျဖဴေရာင္အ၀တ္ေတြထက္ ေနေရာင္ျခည္ရဲ႕ UV rays ဒဏ္ သိသိသာသာပုိမုိကာကြယ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ သုေတသီေတြ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။
ဦးထုပ္ေဆာင္းဖုိ႔လည္း မေမ့ပါနဲ႔။ မွဲ႕ကင္ဆာဟာ ေနေရာင္ျခည္နဲ႔ တုိက္႐ုိက္ထိေတြ႕တဲ့ေနရာမွာ ပုိျဖစ္ႏုိင္လုိ႔ပါ။
ဦးေခါင္း ဒါမွမဟုတ္လည္ပင္းမွာ မွဲ႕ကင္ဆာရွိသူေတြဟာ အျခားေနရာမွာရွိသူေတြထက္
ေသဆုံးႏႈန္းႏွစ္ဆပုိမ်ားတယ္လုိ႔ North Caro-lina တကၠသိုလ္က သုေတသီေတြ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။
(၁၂) သန္႔ရွင္းတဲ့အစာစားပါ
ပဋိဇီ၀ေဆးနဲ႔ ေဟာ္မုန္းေဆးအသုံးမျပဳတဲ့ အသားေတြသာ ၀ယ္စားပါလုိ႔ ကင္ဆာအသင္းဥကၠ႒က ေျပာပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ပုိးသတ္ေဆး အသုံးမျပဳထားတဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္နဲ႔အသီးအႏွံေတြ အသုံးျပပါ ဒါမွမဟုတ္
ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေပၚ ပုိးသတ္ေဆး အၾကြင္းအက်န္ေတြ ကုန္စင္ေအာင္ ေဆးေၾကာၿပီးမွ အသုံးျပပါ။
မုန္ညႇင္း၊ စေတာ္ဘယ္ရီ၊ ပန္းသီး၊ မက္မြန္သီးနဲ႔ Blueberries ေတြမွာ ပုိးသတ္ေဆး အမ်ားဆုံးဖ်န္းထားတတ္ပါတယ္။
ပုိးသတ္ေဆးမွာ ကင္ဆာျဖစ္ေစႏုိင္တဲ့ ပစၥည္းအမ်ဳိးေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ပါ၀င္တာမုိ႔ ထိေတြ႕မႈအနည္းဆုံးျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ။
(၁၃) သင့္သားျမတ္သိပ္သည္းဆကုိ ေမးျမန္းပါ
သင္သားျမတ္ကုိ Mammogram ႐ုိက္ၾကည့္ရင္ သားျမတ္သိပ္သည္းဆ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲဆုိတာကုိ ေမးၾကည့္ပါ။
သားျမတ္သိပ္သည္းဆ ၇၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ဒါမွမဟုတ္ ဒါထက္မ်ားသူေတြဟာ သိပ္သည္းဆနည္းသူေတြထက္
ကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္ေျခ ေလးဆမွ ငါးဆခန္႔ပုိမ်ားပါတယ္။ သားျမတ္သိပ္သည္းဆမ်ားတာဟာ အီစထ႐ုိဂ်င္အဆင့္ေတြ
မ်ားတာေၾကာင့္ ျဖစ္တာမုိ႔ ေလ့က်င့္ခန္းျပဳလုပ္ဖုိ႔ အလြန္အေရးႀကီးပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္မွ အဆီ Cell ေတြ က်ဳံ႕သြားတာေၾကာင့္
ကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္တဲ့ Cell ေတြ နည္းသြားႏုိင္ပါတယ္။
ဖူးစာရွင္ေလး မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္
